بررسی صنایع بیانی وبدیع معنوی در دیوان سعید خان مولتانی

چکیده: علوم بلاغی از برترین و برجسته ترین علوم زبان عربی و فارسی است؛که فراگیری و بکار گیری آن باعث تأثیرگذاری و شیوایی کلام می شود. شناخت این علم،در فهم آثار ادبی،از اهمیت خاصی برخوردار است.علوم بلاغی و بررسی قواعد و قوانین آن برای کشف و بیان فصاحت و بلاغت کلام است ؛که شامل سه علم:معانی،بیان و بدیع می شود.هر شعری از جنبه زیبا شناختی به عواملی بستگی دارد ؛که تحلیل آنها می تواند ،کاشف بخشی از آن زیبایی ها باشد .در شعر گاهی این زیبایی ها جنبه لفظی دارد که قسمتی از علوم بلاغی این مهم را بر عهده دارد ولی بخش دیگر ارتباط لفظ با معنی وبازتاب اندیشه در لفظ را بررسی می کند.در این رساله که بررسی دیوان «سعید خان مولتانی »است.شعر او را از هر دوجنبه مورد بررسی قرار می دهیم ؛تا خواننده ضمن آشنایی با احساسات وعواطف شاعر به گرایش ذهن او در تصویر سازی پی ببرد ،و نگاه ودید شاعر را بشناسد واز فکر خلّاق وشاهکار آفرین او بهرمند شود .به همین دلیل در این مجموعه،ابتدا در مقدمه شرح حال مختصری از زندگی شاعر بیان گردیده ودر فصل های بعد به صورت مفصّل تر به بررسی هر کدام از عناصر خیال همراه با زیباترین شواهد از دیوان او پرداخته شده تا میزان توفیق سخنسرایی این شاعر فارسی گوی پاکستانی مشخص شود . شایان ذکر است که شاعر از میان تمام صنایع بیشتر ازتشبیه استفاده کرده است ؛که بسامد کاربرد صنایع از طریق نمودار بهتر نمایانده شده است